رئیس بخش تحقیق و تولید واکسن و آنتی‌ژن‌های بروسلوز موسسه تحقیقات واکسن و سرم‌سازی رازی گفت: مهم‌ترین استراتژی کنترل بروسلوز، همانند تمامی بیماری‌های قابل‌انتقال از حیوان به انسان، استراتژی سلامت واحد است و برنامه‌ریزی دقیق و پاسخ شبکه‌ای هماهنگ نیاز دارد.
سعید عالمیان بیشترین عامل انتقال عفونت‌های بیماری تب مالت را از طریق مصرف شیر خام یا پنیر تهیه‌شده از شیر غیرپاستوریزه گوسفند و بز دانست که می‌تواند فرد مبتلا را تا ماه‌ها و سال‌ها درگیر کند.
وی ادامه داد: این بیماری طیفی وسیع از پستانداران اهلی و وحشی را مبتلا می‌کند و انتشار جهانی دارد. بروسلا آبورتوس پرانتشارترین عضو خانواده بروسلاها است و باعث خسارات اقتصادی زیاد به دامداران و تهدید سلامت جوامع انسانی می‌شود.
عضو هیات علمی موسسه تحقیقات واکسن و سرم‌سازی رازی بیان کرد: سقط بره و گوساله، کاهش جمعیت دامی، کاهش تولید شیر و گوشت موردنیاز جامعه و زیان‌های اقتصادی به دامدار و جامعه از تبعات خسارت‌زای این بیماری است.
عالمیان افزود: هر چه شیوع بیماری در بین دام‌ها بیشتر باشد، انسان‌های بیشتری آلوده‌شده و از طریق تحمیل مخارج درمان، غیرفعال شدن نیروی کار و توان دامداران و کشاورزان، زیان‌های فراوانی به بار می‌آید.
شدیدترین حالت تب مالت از طریق گوسفند، بز و قوچ به انسان منتقل می‌شود
وی ادامه داد: شدیدترین حالت تب مالت (بروسلوز) از طریق گوسفند، بز و قوچ به انسان منتقل می‌شود که می‌تواند فرد مبتلا را تا ماه‌ها و سال‌ها درگیر کند.
رئیس بخش تحقیق و تولید واکسن و آنتی‌ژن‌های بروسلوز موسسه تحقیقات واکسن و سرم‌سازی رازی اضافه کرد: بیشتر عفونت‌ها نیز از طریق مصرف شیر خام یا پنیر تهیه‌شده از شیر غیرپاستوریزه گوسفند و بز ایجاد می‌شود. اما در بسیاری از نواحی که گوسفند و بز در کنار گاو پرورش داده می‌شوند و یا از مراتع و چراگاه‌های مشترک استفاده می‌کنند، انتقال این میکروب توسط گاو نیز ممکن خواهد بود.
مهم‌ترین چالش‌های کنترل بروسلوز در دام
عضو هیات علمی موسسه تحقیقات واکسن و سرم‌سازی رازی افزود: این بیماری قادر است در مواردی نادر حیوان را از پای درآورد ولی در صورت زنده ماندن، میکروب در طحال، کبد، رحم و غدد لنفاوی برای مدت چندین سال جای گرفته و به بروسلوز مزمن تبدیل خواهد شد که در طی عفونت مزمن ممکن است میکروب تا چندین سال از طریق ادرار، شیر و ترشحات رحمی دفع و باعث گسترش آلودگی شود.
وی بیان کرد: شیوع بالای آلودگی دامی در برخی مناطق به‌ویژه عشایری، عرضه و فروش فرآورده‌های لبنی غیربهداشتی خارج از نظارت، جابه‌جایی و گردش غیراصولی دام‌ها به‌ویژه عشایری در کشور و همچنین قاچاق از کشورهای همسایه مهم‌ترین چالش‌های کنترل بروسلوز در دام هستند.
عالمیان با بیان اینکه در مورد انسان نیز این چالش‌های بیماری تب مالت متعدد است، افزود: این بیماری در اشکال مختلف حاد، تحت حاد و مزمن تظاهر می‌کند.
وی ادامه داد:همچنین چالش‌های بیماری تب مالت در انسانها اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی مؤثر در سبک زندگی مردم، تنوع راه‌های انتقال (خوراکی، تزریقی، استنشاقی و ...) و عدم تبعیت کامل بیماران برای تکمیل دوره درمان به‌رغم طولانی بودن دوره درمانی است.
عضو هیات علمی موسسه تحقیقات واکسن و سرم‌سازی رازی افزود: ناکافی بودن همکاری بخش خصوصی (آزمایشگاهی و بالینی) در گزارش موارد ابتلا و نیاز پزشکان به آگاهی از چهره‌های متنوع بیماری تب مالت، کم‌اطلاعی مردم در ارتباط با راه‌های پیشگیری از بیماری، آسیب‌پذیری مادران و کودکان روستایی و نیز، وضعیت نامناسب غیربهداشتی دامداری سنتی سایر چالش‌های بیماری تب مالت در انسانها است.
کدام استان‌ها درگیری بروسلوز بالایی دارند؟
رئیس بخش تحقیق و تولید واکسن و آنتی‌ژن‌های بروسلوز موسسه رازی رعایت راهکارهای کنترلی و پیشگیری از ابتلا به این بیماری را بسیار مهم دانست و تصریح کرد: باکتری بروسلا، قدرت تهاجمی بالایی دارد و به‌سرعت منتقل می‌شود؛ بنابراین ضروری است راهکارهای کنترل و پیشگیری با دقت اجرا و رعایت شود.
وی تصریح کرد: استان‌های آذربایجان شرقی، آذربایجان غربی، کردستان، ایلام، کرمانشاه، همدان، مازندران و لرستان به ترتیب مناطق با شیوع بالای بروسلوز شناخته‌شده‌اند و ضرورت است برنامه پایش عمیق در این مناطق اجرا شود.
عالمیان ایجاد و هماهنگی بین بخشی را به‌عنوان مهم‌ترین راهکار در پیشگیری و کنترل این بیماری دانست و افزود: جلوگیری از روش‌های دامپروی سنتی، آموزش کارکنان، پزشکان و دامپزشکان، ارتقای ایمنی زیستی در دامداری سنتی و کشتار دام، تقویت کارخانه‌های پاستوریزاسیون و تولید فرآورده‌های پاستوریزه، اصلاح عادات غذایی سنتی غیربهداشتی، آموزش جامعه و گروه‌های در معرض خطر و ارتقای ظرفیت مناسب آزمایشگاهی از موارد مؤثر در پیشگیری و کنترل بیماری است.
عضو هیئت‌علمی موسسه رازی، با تأکید بر اینکه رفع چالش‌های بیماری به‌تنهایی و توسط یک‌نهاد ممکن نیست، گفت: مهم‌ترین استراتژی کنترل بروسلوز، همانند تمامی بیماری‌های قابل‌انتقال از حیوان به انسان، استراتژی سلامت واحد است و برنامه‌ریزی دقیق و پاسخ شبکه‌ای هماهنگ نیاز دارد.
منبع خبر: خبرگزاری ایانا
تاریخ انتشار: 1402/09/22
